قدر مسلم همه ما به طور نسبی و تا اندازهایی با خطرات برق آشنایی داریم. البته در این مقاله پیشرو قصد ما این نیست که به دنبال بررسی خطرات برق باشیم. قطعا میدانیم که حضور این معجزه الهی در زندگی ما از طریق لوازم و تجهیزات آن ممکن شده است؛ یکی از تجهیزات اولیه در زمینه انتقال و به عنوان نخستین عامل خدمات رسان نیروی برق؛ سیم و کابل است؛ برق در درجه اول از طریق سیم و کابل به خانههای ما میآید؛ به بانکها میرود؛ صنایع و موتورها را به گردش درمیآورد و کنترل پرواز هواپیماها را به دست میگیرد.
در این مقاله قصد داریم به شناسایی سیم و کابل بپردازیم؛ یعنی مقدمات اولیه در استفاده از نیروی حیاتی برق. ولی نه هر سیم و کابلی؛ همانطور که از عنوان مقاله مشخص است منحصرا به معرفی و بررسی ویژگیها و تفاوت میان کابل Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH که از دسته کابلهای ایمنی یا کابلهای ضد حریق هستند میپردازیم. در مقاله پیشرو همچنین سعی داریم به معرفی و شناسایی کابلهای بدون هالوژن LSZH؛ کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant و کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant هم بپردازیم ضمنا با انواع، نوع کاربرد و خصوصیات منحصر به فرد هر کابل شما را آشنا خواهیم کرد و در ادامه مقاله به بررسی بیشتر و جامعتر تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH خواهیم پرداخت.
ویژگی کابلهای ضد حریق
تمامی کابلهای دارای ویژگیهای Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH جز دسته کابلهای ضد حریق طبقهبندی میشوند؛ که در برابر آتشسوزی به اشکال مختلفی مقاوم هستند و یا حتی منحصرا در سیستمهای اعلان حریق مورد استفاده قرار میگیرند. کابلهای مذکوره هر کدام برای خود ویژگیهای خاص منحصر به فردی دارند که در قسمت بعدی مقاله؛ ضمن توضیح جداگانه در مورد هرکدام از این کابلها به بررسی تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH خواهیم پرداخت. از ویژگیهای کلی این کابلهای ضد حریق میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔺 تست تمام انواع این کابلها با آزمایشات UL (یکی از استانداردهای مهم بین المللی در زمینه تشخیص میزان ایمنی کابل و سیم در صنعت الکتریسته است که به بررسی میزان مقاومت آنها در برابر حریق، خاصیت اشتعالپذیری و قابلیت احتراق میپردازد).
🔺 الزام استفاده از هادی مسی در تمام انواع کابلهای ضد حریق
🔺 تناسب استفاده از کابل با شرایط محیطی و بومی
🔺 اتصال کابلها با تجهیزات استانداردسازی شده
🔺 اتصال با سیم ارت و اطمینان از صحت کارکرد
🔺 بررسی کابل کشیها به منظورعدم ایجاد خطا و اتصال کوتاه
🔺 استفاده از کابلها با سطح مقطع متناسب؛ به منظور کاهش افت جریان در طول مسیر
🔺 جلوگیری از انتشار حریق در طبقات گوناگون با نصب صحیح کابلها و کابل کشی درست
🔺 در هر باکس ترمینال به منظور سهولت در نصب تجهیزات؛ لازم است که به میزان ۶ اینچ یا ۱۵.۲۴ سانتیمتر سیم آزاد باقی گذاشته شود.
خصوصیات کابل LSZH
LSZH مخفف شده اصطلاح low smoke zero halogen است. قابل ذکر است که هالوژن در واقع اصطلاح رایجی برای عناصری مانند کلرید، استات و فلوئور است. هالوژنها عناصری هستند که گروه ۱۷ جدول تناوبی را به خود اختصاص دادهاند. در واقع نام هالوژن دارای ریشه یونانی و به مفهوم نمک ساز است. به این مفهوم که این عناصر در طبیعت به شکل آزاد وجود ندارند؛ ولی به شدت واکنشپذیر هستند از اینرو با عناصر دیگر مخلوط شده و نمکها و ترکیبات دیگر را میسازند. این عناصر در زمان سوختن مقدار زیادی دود سمی و بسیار خورنده از خود متصاعد میکنند. از این حیث کابلهای دارای هالوژن؛ یک عامل بسیار خطرآفرین در زمان حریق محسوب میشوند. بر این اساس اصطلاح هالوژن فری زمانی که برای توضیح مشخصات یک کابل به کار گرفته شود؛ بیانگر این است که کابل مورد نظر دارای ویژگی کم دود بودن در زمان بروز حریق و همینطور فاقد عناصر هالوژن زای سمی است. موارد ذکر شده در فوق به عنوان ویژگیهای کابلهای هالوژن فری؛ میتواند به عنوان تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH هم با هم در نظر گرفته شود.
در زمان آتشسوزی و همینطور به هنگام امداد برای اطفای حریق؛ ممکن است دود متصاعد شده ناشی از سوختن بعضی از کابلها به قدری زیاد باشد یا اینکه این کابلها در اثر سوختن؛ دودهای سمی هالوژنی را در فضا منتشر کرده باشند که این امر باعث اختلالاتی در امر کمکرسانی و امداد یا مسمومیت و خفگی بیشتر افراد شده و خطر آن تهدیدی جدیتر از حریق برای جان زیان دیدگان، ماموران آتش نشانی و امداد است. از اینرو کابلهای بدون هالوژن LSZH را هالوژن فری هم مینامند؛ هم به دلیل مقاومت در برابر سوختگی و هم به دلیل فقدان تولید عناصر سمی و خطرناک هالوژنی در زمان سوختن؛ این خصوصیت را با نامهای مخفف LSOH, LSFH نیز میشناسند. از این نوع از کابلها در فضاهای عمومی و پرتردد مثل مراکز خرید، ایستگاههای مترو و قطار، بیمارستانها و سینماها و غیره استفاده میَشود. از دیگر مراکز استفاده از کابلهای بدون هالوژن LSZH یا کابلهای هالوژن فری میتوان به مراکز ذیل اشاره کرد:
🔺 سیستمهای اعلان حریق
🔺 سیستمهای تامین برق مترو
🔺 سیستمهای هشدار اضطراری
🔺 مراکز نگهداری تجهیزات الکتریکی و کامپیوتری
🔺 اتاقهای صنعتی با خطر آتشسوزی بالا
🔺 سیستمهای حذف دود، پمپهای اطفای حریق و آسانسورها
از مزایای مهم دیگر کابلهای بدون هالوژن LSZH میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔸 تولید کمی دود سفید به جای دود غلیظ سیاه در زمان سوختن
🔸 انعطافپذیری و خاصیت ارتجاعی خوب
🔸 دارای ویسکوزیته خوب
🔸 استحکام بسیار خوب در برابر کشش نسبت به کابلهای PVC معمولی
🔸 سازگاری با محیط زیست
خصوصیات کابل Fire Resistant
یکی از بارزترین ویژگیهای اولیه یک کابل ایمن؛ دارا بودن خاصیت مقاومت در برابر آتشسوزی است. به این نوع از کابلهای مقاوم؛ کابلهای نسوز هم گفته میشود البته نه به این مفهوم که این کابلها نمیسوزند بلکه در واقع این کابلهای نسوز کابلهایی هستند که قادر هستند مقدار دمای مشخصی را در مواجهه مستقیم با شعلههای آتش در مدت زمان معینی تحمل نمایند. این نوع از کابلها علاوه بر استفاده در کابل کشی سازهها و صنایع مختلف؛ به عنوان کابلهای اعلان و اطفای حریق هم استفاده میشوند. در واقع به کارگیری مواد مقاوم در برابر حریق در یک یا چندین لایه از اجزای ساختمان کابل؛ یکی از شیوههای رایج برای تولید کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant است. در حال حاضر و در نسلهای جدید این نوع از کابلها؛ عموما از سیلیکون رابر برای این منظور استفاده میشود؛ همچنین ممکن است عایق از جنس سیلیکون باشد و روکش نهایی از مواد ترموپلاستیک HFFR انتخاب شود. در صورتیکه در نسل نخست این نوع از کابلها؛ استفاده از روکش نواری میکا بر روی هادی مسی و استفاده از عایقهای پلی اتیلن کراسلینک شده مرسوم بوده است.
امروزه و به عنوان جدیدترین نوع کابلهای مقاوم در برابر حریق؛ از ژئوپلیمر در ساخت آنها استفاده میشود. این نوع از کابلهای ژئوپلیمری مزایای دو نسل قبلی را با هم دارا هستند و یکی از بهترین انواع امروزی کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant محسوب میشوند. این نوع از کابلهای ضد حریق؛ بایستی ویژگیهای دو کابل دیگر را هم دارا باشند. یعنی این کابلها به صورت پیش فرض هم کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant هستند و هم ویژگیهای کابلهای بدون هالوژن LSZH را دارا هستند. لازم به توضیح است که در صورت دارا بودن هر سه ویژگی؛ این کابلها برای استفاده در سیستمهای اعلان و اطفای حریق گزینه مطلوبی هستند. از این خاصیت ضد حریق در تهیه کابلهای قدرت، کابلهای فشار قوی، کابلهای جرقه زن و کابلهای کنترل استفاده میَشود. از مراکز استفاده از این کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔺 سیستمهای اعلان و اطفا حریق
🔺 سیستمهای کاشف حریق
🔺 سیستمهای روشنایی اضطراری
از مزایای قابل ذکر کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔸 دارا بودن شیلد یا محافظ
🔸 مقاومت بسیار زیاد در برابر تغییرات دمایی
🔸 کم دود بودن
🔸 مجهز به عایق مناسب در برابر شرایط اقلیمی متفاوت
🔸 قابلیت پایداری جریان الکتریسته
🔸 قابلیت ارتجاعی مناسب
🔸 قابلیت تحمل دمایی از -۶۰ درجه سانتی گراد تا ۲۵۰ درجه سانتی گراد
🔸 مقاومت در برابر اشعههای مادون قرمز، ماورا بنفش، گاما و اوزون
🔸 مقاومت در برابر جریانهای شدید ناشی از ولتاژهای بالا
🔸 مقاومت در برابر رشد قارچ و باکتری (از این حیث برای کاربرد در صنایع حساس غذایی و پزشکی مناسب هستند).
خصوصیات کابل Flame Retardant
این خصوصیت در کابلها به لحاظ حفظ ایمنی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا مانع انتشار شعلههای آتش در زمان بروز حریق به سایر نقاط ساختمان میگردد. در این نوع از کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant ویژگی عایقهای به کار گرفته شده در ساختمان کابل؛ به گونهای است که قادر هستند مانع انتشار و گسترش شعلههای آتش شوند. به این مفهوم که خاصیت خود خاموش شوندگی دارند. یعنی آتش بر روی این کابلها منتشر نشده و خود به خود خاموش میشود. این خصوصیت ویژه باعث میشود در زمان بروز آتشسوزی؛ خود کابل به ابزاری برای گسترش شعلههای حریق تبدیل نشود. این ویژگیها میتواند به عنوان تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH هم با هم در نظر گرفته شود.
لازم به ذکر است که بعضی از آمیزههای به کار گرفته شده در ترکیبات این دسته از کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant ذاتا از ویژگیهای مقاومت در برابر گسترش شعله یا خود خاموش شوندگی برخوردار هستند؛ ولی دسته دیگری هستند که از طریق تغییر در ترکیباتشان و افزودن پایدارسازهای ترکیبی به کسب این ویژگی نایل میشوند. قطعا این ویژگی مقاومت در برابر انتشار شعله؛ بایستی در تمامی سیمهای برق و ارت، کابلهای کنترل و ابزار دقیق، کابلهای شبکه، کابلهای اعلان حریق و کابلهای کواکسیال وجود داشته باشد. از مزایای قابل ذکر کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔺 ضد حریق بودن
🔺 مقاومت در برابر انتشار و سرایت حریق به مکانهای مجاور
🔺 خود خاموش شوندگی و اطفای حریق به دلیل ویژگیهای ذاتی ترکیبات سازنده کابل
🔺 رعایت تستهای سلامت و استانداردهای ضروری
🔺 کم دود بودن
🔺 متوقف نشدن عملکرد کابل در برابر شعله مستقیم
مزایا و معایب کابلهای Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH
تمامی کابلهای Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH عموما در دسته کابلهای ضد حریق طبقهبندی میشوند؛ این نوع از کابلها دارای مزایای بسیار زیادی برای استفاده هستند ولی گاهی معایب کوچکی هم دارند که در برابر سود و منافعی که نصیب مصرف کننده میکنند؛ بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی است. از مزایای کلیه کابلهای Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔺 مقاومت در برابر آتش
🔺 مقاومت در برابر انتشار شعله و خاصیت بازدارندگی یا خود خاموش شوندگی شعله
🔺 عملکرد درست در زمان بروز حریق
🔺 کم دود بودن، عدم تولید و انتشار گازهای سمی مسمومیتزا
🔺 عدم تولید گازهای هالوژنی در زمان سوختن
🔺 مقاوم در برابر رطوبت، اسید، روغن و الکل
🔺 مقاومت در برابر اشعههای مادون قرمز، ماورا بنفش، گاما و اوزون
🔺 مقاومت در برابر تغییر دمای شدید محیطی
🔺 عدم رشد باکتری و قارچ در کابل
🔺 مقاومت در برابر خورندگی و فرسایش
🔺 انعطافپذیری بالای کابل
🔺 مناسب برای استفاده در اقلیمهای متفاوت
از معایب این نوع از کابلهای ضد حریق Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH هم میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
🔸 بالا بودن قیمت تمام شده این کابلها در مقابل کابلهای ساده و عادی
🔸 عدم تجزیه در طبیعت
تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH
در بررسی تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH لازم به ذکر است که بایستی توجه داشت که الزاما Flame Retardant کابل به معنای Fire Resistant و LSZH بودن آن کابل نیست؛ زیرا در بسیاری از موارد کابلهایی وجود دارند که در مقابل انتشار شعله آتش خاصیت بازدارندگی دارند ولی بدون هالوژن و کم دود نیستند. یا کابلهایی هستند که هالوژن فری یا کابل بدون هالوژن LSZH هستند ولی ضد حریق و مقاوم در برابر شعلههای آتش نیستند؛ ضمنا کابلهایی هم هستند که هر سه ویژگی را توامان با هم دارا باشند. در ادامه مقاله بررسی تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH برای روشن شدن بهتر مطلب به مثالهای ذیل توجه کنید:
🔴 در مورد کابلهایی که در ساختمانهای با تراکم جمعیت زیاد، در تونلها یا در کنار تجهیزات حساس کار گذاشته میشوند؛ ولی بخشی از قسمت مدارهای اضطراری نیستند لازم است که کابل بدون هالوژن LSZH و کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant وجود داشته باشد وی اگر کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant نباشد خیلی ضرورتی ندارد.
🔴 کابلهایی که در داخل ساختمان و در مدارهای اضطراری نصب میشوند؛ لازم است که تمامی ویژگیهای مربوط به کابلهای بدون هالوژن LSZH؛ کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant و کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant را یکجا با هم دارا باشند.
🔴 کابلهایی که در مکانهای داخلی تاسیسات بدون تراکم جمعیت نصب میشوند و در مجاورت دماهای بالا نیستند؛ بایستی از نوع کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant انتخاب شوند ولی اگر کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant نباشد الزامی نیست.
لازم به ذکر است که کابل مقاوم در برابر حریق Fire Resistant در شرایط آزمایشگاه با شعلهها دارای دمای بالاتر و در مدت زمان طولانیتری تست میشود. هدف از تولید این دسته از کابلها نحوه عملکرد مقاومتی آنها در زمان بروز حادثه آتشسوزی است. در مدت زمان تست؛ این کابلها را تحت ولتاژهای زیاد و در یک مدار الکتریکی دارای جریان تست میکنند. اما تفاوتی که در مورد تست این کابلهای مذکور با تست انواع کابل مقاوم در برابر انتشار آتش Flame Retardant وجود دارد این است که این نوع از کابلها بدون ولتاژ و خارج از مدار تست میشوند. این تستها در صنعت تولید کابل عمومیت دارد و کابلهای گوناگون را با کاربریهای مختلف با استانداردهای خاص تست و تولید میکنند و پس از آن کابلها روانه بازار مصرف میشوند.
نمایندگی معتبر فروش سیم و کابل ضد حریق سیلی دی وایر
در این مقاله تلاش کردیم حتی المقدور به بررسی تفاوت میان Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH بپردازیم و همچنین بعضی از ویژگیها، مزایا، نوع کاربری وضرورت استفاده از این نوع از کابلها را بررسی کردیم؛ با این امید که توانسته باشیم اطلاعات مفیدی در این خصوص با شما به اشتراک گذاشته باشیم. در خصوص نحوه خرید کابلهای ضد حریق از انواع Flame Retardant، Fire Resistant و LSZH لازم است بدانید که برای ثبت سفارش و خرید انواع این کابلها؛ بایستی حتما و الزاما به نمایندگی معتبر و مجاز فروش کابل در کشور مراجعه نمایید که کابلها یا محصولات الکتریکی خود را با انواع برندها با نشان استاندارد کالا، گواهینامههای کیفیت و اصالت کالا ارائه میکنند؛ ضمنا کلیه محصولات عرضه شده در این نمایندگیها دارای گارانتی یا خدمات پس از فروش هستند. یکی از این نمایندگیهای معتبر فروش یا عرضه سیم و کابلهای ضد حریق نمایندگی سیلی دی وایر است که در لاله زار تهران فعالیت میکند. برای اطلاع بیشتر از محصولات این نمایندگی و اطلاع از قیمتها و شرایط فروش میتوانید به نشانی دفتر مرکزی این شرکت مراجعه یا از طریق تارنمای آن اطلاعات مورد نظر خود را کسب نمایید.
ضمنا میتوانید از طریق شمارههای تماس مندرج در تارنمای نمایندگی سیلی دی وایر با متخصصان این شرکت تماس گرفته و در مورد سوالات خود کسب راهنمایی و مشاوره نمایید. توجه داشته باشید که در نمایندگیها مجاز و معتبر فروش انواع کابلهای ضد حریق؛ از جمله نمایندگی سیلی دی وایر برای جلوگیری از عرضه محصولات غیر اورجینال و فیک در زمان فروش؛ فرم اصالت کالای کابل ضد حریق ارائه میشود. لازم به ذکر است که این فرم از طریق سازمان آتشنشانی برای جلوگیری از سو استفاده و تقلب در اختیار شرکتهای تولید کننده و واردکننده تجهیزات ضد حریق قرار داده میشود. لذا با ارائه این فرم توسط نمایندگی فروش محصول و توجه به بقیه شرایط؛ میتوانید با اطمینان خاطر محصولات ضد حریق اورجینال و اصلی خود را از این نمایندگی سفارش دهید.